Sprawy w urzędzie według wydziałów: Sporządzenie testamentu allograficznego
Organ właściwy do rozpatrzenia sprawy:
Burmistrz Lubonia, Sekretarz Miasta, Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego
Wymagane dokumenty: (do wglądu)
a) dowody osobiste osób uczestniczących przy sporządzaniu testamentu;
b) ewentualnie odpis Księgi Wieczystej nieruchomości.
Termin składania dokumentów:
Na bieżąco.
Opłaty:
opłata skarbowa za sporządzenie protokołu zawierającego ostatnią wolę spadkodawcy – 15,00 zł.
Miejsce składania dokumentów:
Urząd Miasta Luboń przy Pl. E.Bojanowskiego 2 – pokój nr 119.
Termin i sposób załatwienia:
Sporządzenie testamentu wymaga wcześniejszego umówienia się na termin i miejsce spisania.
Podstawa prawna:
Art. 951 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16 poz. 93 z późniejszymi zmianami).
Tryb odwoławczy:
Nie przysługuje.
Informacje dodatkowe:
Spadkodawca w obecności dwóch świadków oświadcza swoją ostatnia wole ustnie wobec Burmistrza Miasta, Sekretarza Miasta lub Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być osoba:
a) nie mająca zdolności do czynności prawnych;
b) niewidoma, głucha lub niema;
c) nie mogąca czytać i pisać;
d) nie władająca językiem, w którym spadkodawca składa swe oświadczenie;
e) skazana za fałszywe zeznania;
f) dla której w tym testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść, a także małżonek tej osoby, jej krewni i powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
Z tej formy testamentu nie mogą korzystać osoby nieme i głuche. Testament może być przechowywany w Urzędzie Miasta.
Formy testamentu
Wymogi formalne dotyczące testamentu unormowane są w art. 949 - 958 Kodeksu cywilnego (określanego w dalszej części tekstu - k.c.). Warto podkreślić, iż testament może być sporządzony tylko w formie przewidzianej ustawą. Na podstawie bowiem art. 958 k.c. nieważny jest testament, który został sporządzony z naruszeniem przepisów regulujących formę testamentu, chyba że przepisy te stanowią inaczej.
Na gruncie przepisów kodeksu cywilnego wyróżnia się w literaturze prawniczej kilka rodzajów testamentów ze względu na formę ich sporządzenia, a mianowicie:
testamenty zwykłe, do których należą:
-
testament własnoręczny,
-
testament notarialny,
-
testament allograficzny.
oraz testamenty szczególne:
-
testament ustny,
-
testament sporządzony w podróży na polskim statku morskim lub powietrznym,
-
testament wojskowy.
Wyróżnione powyżej testamenty szczególne, w przeciwieństwie do testamentów zwykłych, cechuje konieczność wystąpienia, przy tak dokonywanym oświadczeniu woli testatora, dodatkowych, szczególnych przesłanek określonych przepisami prawa. Ponadto testamenty szczególne sporządzane są jedynie na okres "przejściowy", na podstawie bowiem art. 955 k.c. testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega jednakże zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.
Poniżej przedstawione bliżej zostały poszczególne formy testamentu.
Testament własnoręczny (tzw. hollograficzny) Zgodnie z art. 949 § 1 k.c. spadkodawca może sporządzić testament własnoręcznie spełniając następujące warunki:
-
napisze testament w całości pismem ręcznym,
-
podpisze,
-
opatrzy datą.
pobierz - WZÓR TESTAMENTU WŁASNORĘCZNEGO
Brak daty nie pociąga jednakże za sobą nieważności testamentu własnoręcznego (hollograficznego) jeżeli brak taki nie wywołuje wątpliwości co do:
-
zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu,
-
treści testamentu,
-
lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Testament notarialny. Testament może zostać sporządzony także w formie aktu notarialnego. Testament sporządzony w tej formie pozwala między innymi uniknąć dokonania rozrządzeń sprzecznych z prawem oraz z uwagi na udział notariusza pomaga w pełniejszym, precyzyjniejszym wyrażeniu rzeczywistej woli testatora.
Testament allograficzny. Zgodnie z art. 951 k.c. spadkodawca może oświadczyć swoją ostatnią wolę ustnie wobec dwóch świadków oraz przewodniczącego zarządu gminy, sekretarza gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się wówczas w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Następnie protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków, a po odczytaniu protokół podpisywany jest przez spadkodawcę, osobę urzędową wobec której wola została oświadczona oraz przez świadków. W sytuacji gdy spadkodawca nie może podpisać protokołu należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu. Należy nadto dodać, iż stosownie do regulacji art. 951 § 3 k.c. nie mogą w ten sposób sporządzić testamentu osoby głuche lub nieme.
Testament ustny. Spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków, jeżeli:
-
istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy,
-
albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.
W przypadku tej formy, na podstawie art. 952 § 2 k.c. treść testamentu może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia. Tak sporządzone pismo powinno ponadto zawierać:
-
oznaczenie miejsca i daty oświadczenia spadkodawcy,
-
oznaczenie miejsca i daty sporządzenia pisma,
-
podpisy spadkodawcy i dwóch świadków albo wszystkich świadków.
W sytuacji natomiast gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem.
Testament sporządzony w podróży na polskim statku morskim lub powietrznym. Podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Do sporządzenia testamentu w tej formie wystarczy zatem sam fakt podróży określonym statkiem. W omawianym przypadku testament sporządzany jest w następujący sposób:
-
spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków;
-
dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania,
-
następnie odczytuje to pismo spadkodawcy,
-
pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy.
W przypadku gdy zachowanie tej formy nie jest możliwe, przepisy dopuszczają w takiej sytuacji możliwość sporządzenia testamentu ustnego.
Testament wojskowy. Testament taki można sporządzić w czasie wojny lub mobilizacji albo przebywania w niewoli, jednakże jak twierdzi się powszechnie w literaturze forma ta nie była dotychczas wykorzystywana.
W niektórych z przedstawionych powyżej form testamentu konieczna jest obecność świadków, jak chociażby w przypadku testamentu ustnego. Nie każdy może być jednakże świadkiem testamentu. Osoby które nie mogą być świadkiem przy sporządzaniu testamentu wymienia art. 956 oraz art. 957 k.c. Warto zatem zapoznać się z tymi przepisami przed dokonaniem stosownych rozrządzeń mających nastąpić z udziałem świadków.
